Этапы работы над сачыненнем

Афармленне цытат

Памятка да напісання сачынення – апісання

Алгарытм  напісання сачынення – разважання

Алгарытм напісання водгуку

План характарыстыкі героя

Выразнае чытанне верша

Маем права, але абавязаны!

     10.10.2020, у 6-ы школьны дзень,  з мэтай выхавання прававой граматнасці старшакласнікаў і фарміравання іх камунікатыўных уменняў для 11 "А” класа была праведзена віктарына "Маю права, але абавязаны!”, падчас якой вучні вызначалі, што такое «можна», а што такое «нельга» ў школе, яшчэ раз узгадалі правы і абавязкі школьнікаў, тыя дакументы, у якіх яны зафіксаваны.

     Навошта прыдумалі правы і абавязкі, як зрабіць так, каб і нашы правы выконваліся, і правы іншых людзей не парушаліся, з якімі парушэннямі – правоў ці абавязкаў –  сустракаемся часцей? На гэтыя і іншыя пытанні мы паспрабавалі  адказаць падчас мерапрыемства.

     Адзінадушна прыйшлі да высновы: ведаючы правы і выконваючы абавязкі, мы правільна будуем сваё жыццё, абмяжоўваем сябе ад небяспекі, пазбягаем непрыемных сітуацый, адным словам, добра і надзейна абаронены.

Вучаніцы 11 "А” класа Самусева Аліна, Мазурава Ганна

Купалле

На Купалле на святое

Рві, матуля, зелле тое,

Што ў нас папараць завецца!

І шчаслівым быць здаецца!

Янка Купала

       Традыцыйныя народныя святы беларусаў прымеркаваны да гадавога кола і земляродчага календара. Самыя яскравыя і любімыя сярод іх – Каляды зімой і Купалле ўлетку. Гэта той сакральны час, які, па меркаванні нашых продкаў, найбольш прадвызначае дабрабыт і шчаслівае жыццё.

       Купалле – найстаражытнейшае язычніцкае свята ў гонар сонца і росквіту зямлі. Яно звязана з часам летняга сонцастаяння, калі прыродныя сілы набываюць найбольшую моц. Падобныя святкаванні ёсць у многіх народаў свету. Можна, напрыклад, прыгадаць Янаў дзень у Балгарыі, Ліга ў Латвіі, Сан-Хуан у Іспаніі, Юханус у Фінляндыі. З цягам распаўсюджання хрысціянства гэтыя даўнія абрады былі прымеркаваны да дня нараджэння Іаана Хрысціцеля. У Беларусі Купалле адзначаецца ў ноч з 6 па 7 ліпеня праваслаўнымі або ў ноч на 24 чэрвеня каталікамі.

     Цікава ведаць

       Чэрвень - пачатак лета. Назва яго тлумачыцца з"яўленнем чарвякоў, а таксама чырвоным колерам, які набываюць некаторыя ягады менавіта ў гэтую пару. У месяцы самы доўгі дзень года - 22 чэрвеня (працягваецца больш за 17 гадзін) і самая кароткая ноч. Дзень летняга сонцастаяння продкі беларусаў здаўна адзначалі святам Купалля. У чэрвені асноўны занятак селяніна - нарыхтоўка сена. Людзі прыкмячалі: калі ў першы і другі дзень чэрвеня лье дождж - увесь месяц будзе сухі.

«Багушэвіч v&s Ажэшка: дыспазіторый айчыннасці ў беларускай літаратуры»

       «Багушэвіч v&s Ажэшка: дыспазіторый айчыннасці ў беларускай літаратуры» – адкрытая лекцыя Святланы Дзмітрыеўны Воцінавай, галоўнага рэдактара часопіса «Маладосць». Яна прысвечана 180-годдзю з дня нараджэння Францішка Багушэвіча і 30-годдзю стварэння музея-сядзібы пісьменніка «Кушляны».

       «Добрыя сябры, добрыя кнігі і сумленне, якое спіць, – гэта ўсё складнікі ідэальнага жыцця», як казаў Марк Твэн. А ці існуе сяброўства паміж двума геніямі? Хтосьці скажа, што гэта заўжды суправаджаецца суперніцтвам і зайздрасцю, але мы ведаем шмат прыкладаў трывалага сяброўства вядомых творцаў. Прыгадайце хаця б Джона Толкіна і Клайва Льюіса, якія абмяркоўвалі дэталі казачных сусветаў (пасля ўвасобленыя ў іх творах) па вечарох у оксфардскім пабе.

       З лекцыі С. Дз. Воцінавай слухачы даведаюцца:

       Вершы Багушэвіча на якой мове падабаліся Элізе Ажэшцы больш?

       Як апрануўся Багушэвіч на прыём з нагоды 25-годдзя творчай дзейнасці Ажэшкі?

       Ці можам мы лічыць Ажэшку беларускай пісьменніцай?

       У якім сваім творы Ажэшка выкарыстала вобраз Багушэвіча?

       Які аналаг «тургенеўскай барышні» мог бы быць ў беларускай літаратуры?.. І шмат іншых цікавостак пра агульнае і рознае ў лёсе і творчасці абоіх сяброў.

5 чэрвеня – дзень памяці святой Еўфрасінні Полацкай

       Штогод 5 чэрвеня ўшаноўваецца памяць Еўфрасінні Полацкай, Нябеснай заступніцы Беларусі, самай вядомай беларускай святой.

       Еўфрасіння Полацкая (каля 1101 г. – 23 ці 25.5.1167 г.) – полацкая князёўна, ігумення, асветніца – займае асабліва пачэснае месца ў нашай старажытнай гісторыі. Яна стала першай жанчынай, кананізаванай Рускай праваслаўнай царквой у 1547 годзе, прылічанай да ліку святых у 1893 годзе.

       Паходзіла Прадслава (так называлі асветніцу ў дзяцінстве) са знакамітага роду полацкіх князёў. Яе дзедам быў легендарны князь Усяслаў Чарадзей, а прабабкай – князёўна Рагнеда. Здольная і прагная да вучэння дзяўчынка, яна пры княжацкім двары свайго бацькі Святаслава-Георгія атрымала добрую адукацыю. Слава пра прыгожую і разумную нявесту клікала ў Полацк сватоў. Аднак маладая князёўна адмовілася ад дынастычнага шлюбу і, насуперак волі бацькоў, тайна пастрыглася ў манашкі пад імем Еўфрасінні, каб аддаць жыццё служэнню Богу і свайму народу.

Да 120-годдзя з дня нараджэння беларускага паэта Уладзіміра Жылкі

        27 мая 2020 года спаўняецца 120 гадоў з дня нараджэння беларускага паэта, філолага, перакладчыка Уладзіміра Адамавіча Жылкі. Ён увайшоў у літаратуру як аўтар высокамастацкіх і патрыятычных твораў, напоўненых шчырымі душэўнымі пачуццямі.

       Нарадзіўся будучы творца ў вёсцы Макашы Нясвіжскага раёна ў сялянскай сям"і. Скончыў гарадское вучылішча ў Міры (1914) і разам з бацькамі пераехаў у Мінск. Падчас Першай сусветнай вайны сям"я была ў бежанцах у Тульскай губерні. У сакавіку 1917 г. вярнуўся разам з бацькам у прыфрантавы Мінск, вучыўся ў сельскагаспадарчай школе. Да сакавіка 1920 г. У. Жылка працаваў настаўнікам у 21-й мінскай беларускай пачатковай школе. Ён далучыўся да сталічнага культурнага руху, наведваў клуб «Беларуская хатка», сябраваў з Я. Купалам, З. Бядулем, М. Чаротам і іншымі літаратурнымі дзеячамі, сам друкаваўся ў мінскіх выданнях.

       Восенню 1920 г. паэт захварэў на сухоты і пераехаў да дзеда ў в. Падлессе Навагрудскага павета. Пасля таго, як была падпісаная Рыжская дамова, Жылка застаўся ў Заходняй Беларусі і працаваў у Вільні ў беларускай кнігарні. Ён шмат вандраваў, жыў у Чэхіі. У Празе вучыўся на гістарычна-філалагічным факультэце Карлава ўніверсітэта і працаваў рэдактарам часопіса «Новы прамень». У 1926 г. паэт прыехаў у Мінск на акадэмічную канферэнцыю па рэформе беларускага правапісу і застаўся ў БССР. У сталіцы ён стаў літсупрацоўнікам рэдакцыі газеты «Звязда», таксама выкладаў беларускую літаратуру ў Мінскім музычным тэхнікуме. Уваходзіў у літаратурныя аб"яднанні «Маладняк» і «Узвышша».

       Дзень славянскай пісьменнасці і культуры

       Штогод 24 мая адзначаецца Дзень славянскай пісьменнасці і культуры. Сотні мільёнаў людзей, што пішуць кірыліцай, успамінаюць братоў Кірылу і Мяфодзія, ураджэнцаў Салуні (сучасныя Салонікі), вялікіх асветнікаў ІХ стагоддзя.

       Менавіта яны пераклалі на стараславянскую мову Святое пісанне, стварыўшы для гэтага славянскую азбуку. Большасць літар кірылічнага алфавіта мела грэчаскія прататыпы, выключэннем з"явілася літара Ш, што паходзіла ад яўрэйскай Шын. Царква, як каталіцкая, так і праваслаўная, годна ацаніла заслугі братоў: абодва былі кананізаваны як асветнікі славян (slavorum apostoli). Цікава, што ў царкоўным абіходзе спачатку згадваецца Мяфодзій, які меў высокі царкоўны сан, а пасля кніжнік Кірыл. У 1863 годзе Свяшчэнны Сінод у гонар тысячагоддзя з"яўлення першай рукапіснай славянскай Бібліі аб"явіў днём Кірыла і Мяфодзія 11 мая, па новым стылі – 24 мая. Гэта і царкоўнае, і свецкае свята, якое радуе ўсіх тых, хто цэніць друкаванае слова і родную мову.

       Сучасныя сістэмы пісьма беларусаў, украінцаў, расіян, балгар, македонцаў, сербаў, а таксама алфавіты шматлікіх неславянскіх народаў (адыгейскі, калмыцкі, кіргізскі, мангольскі, татарскі, удмурцкі і інш.) выкарыстоўваюць кірылічныя літары. Некаторыя краіны адмаўляюцца ад выкарыстання кірыліцы на карысць лацінкі. Гэта два ўніверсальныя алфавіты, якія маюць падобныя структуру і сімвалы. У кожным з іх ёсць свае функцыянальныя перавагі і недахопы. Тым не менш, кірыліца – значна багацейшая і зручнейшая азбука, бо здольная перадаць большы спектр гукаў.

       Пазнаёміцца з гісторыяй узнікнення і развіцця пісьменнасці, кнігадрукавання і пісьменніцкай дзейнасці ў Беларусі, убачыць старадаўнія рукапісы, старадрукі і рэдкія кнігі, якія сталі сусветнай спадчынай, можна ў Музеі кнігі ў Нацыянальнай бібліятэцы Беларусі і Полацкім музеі беларускага кнігадрукавання.

22 сакавіка - 100 гадоў з дня нараджэння Аляксея Пысіна

(беларускага паэта)

(1920-1981)

       Нарадзіўся ў сялянскай сям"і 22 сакавіка 1920 г. у вёсцы Высокі Борак Краснапольскага раёна Магілеўскай вобласці. У 1938 паступіў у Камуністычны інстытут журналістыкі імя Кірава ў Мінску. З другога курса быў накіраваны на працу ў рэдакцыю Бельскай раённай газеты на Беласточчыну. У 1941-45 гг.— у Савецкай Арміі, удзельнічаў у баях на Заходнім, Калінінскім, Ленінградскім, 1-м і 2-м Прыбалтыйскіх франтах. Быў двойчы паранены. З 1946 працаваў у раённым друку, у абласной газеце «Магілёўская праўда». Скончыў Вышэйшыя літаратурныя курсы пры СП СССР у Маскве (1958). У 1974-81 г.— сакратар Магілёўскага абласнога аддзялення СП БССР. Член Саюза пісьменнікаў СССР з 1950. Пахаваны на Польскіх могілках ў Магілёве. У 1982 годзе на магіле пастаўлена стэла з барэльефнай выявай паэта.             

Віншаванні для жанчын па-беларуску напярэдадні самага прыгожага свята вясны

       Галоўны жаночы дзень ужо блізка, а гэта значыць, прыйшоў час шукаць падарункі і віншаванні для мілых дам. Што падарыць, кожны вырашае сам: для кагосьці лепшы падарунак – букет кветак, нехта любіць шакалад, а іншая жанчына будзе не ў сабе ад радасці, калі яе запросяць у тэатр або на канцэрт любімага гурта.

       Але, безумоўна, усім будзе вельмі прыемна атрымаць віншаванні па-беларуску.

Рыгор Барадулін – майстар ювелірнага слова

        29 лютага ў рамках шостага школьнага дня бібліятэка запрасіла вучняў шостых класаў на паэтычную гадзіну, прысвечаную 85-годдзю Рыгора Барадуліна.

       Спачатку бібліятэкар паведаміла юным чытачам аб жыццёвым і творчым шляху беларускага пісьменніка. На працягу ўсяго мерапрыемства прысутныя выразна чыталі гумарыстычныя вершы паэта, адгадвалі загадкі, глядзелі дакументальны фільм і слухалі песні на вершы Рыгора Барадуліна.

        Творчасць вядомага беларускага паэта была прадстаўлена і дзякуючы кніжнай выставе "Ёсць такія імёны – ёсць такія даты”. Змешчаныя на ёй творы пісьменніка нясуць у сабе эмацыянальную ўзнёсласць, сапраўднасць, неабходную для пазнання свету, вучаць дзяцей радавацца хараству, абуджаюць у іх сэрцах цікавасць і дапытлівасць.

Бібліятэкар Удальёва І.Э.